کلمه فطیر به معنای خمیر ور نیامده است و نان فطیر به نانی گفته می شود که در تهیه آن از خمیر مایه استفاده نشود و خمیر آن ور نیامده باشد. امروزه نوعی نان فطیر با شیرینی ملایم و تقریبا در همه شهر‌های ایران، با مواد اولیه مختلفی درست می‌شود. نان فطیر به صورت سنتی در تنور پخته می‌شود، ولی می‌توان آن را در فر و یا به صورت نان روغنی در ماهیتابه نیز درست کرد. در ایران انواع مختلفی نان محلی یا شیرینی وجود دارد که در برخی از استان‌ها از جمله استان زنجان، استان مرکزی، آذربایجان شرقی، خراسان و لرستان تهیه می شود. اگر به این استان ها سفر می کنید خرید نان محلی فطیر را فراموش نکنید. نان فطیر در واقع به نانی می گویند که به خمیر آن خمیر مایه نزنند و خمیر ور نیامده باشد. در نواحی مختلف کشورمان این نان را به نحوه های گوناگون می پزند و در بعضی از شهرها حتی به آن خمیر مایه هم می زنند.
فطیر سنتی اردبیل
مواد لازم:
کره محلی ۲۰۰گرم / آرد به مقداری که خمیر بدست نچسبد / شکر ۲لیوان شیر یک کیلو / تخم مرغ ۵عدد / پودر خمیر ترش ۲قاشق سوپخوری / زرد چوبه یک قاشق سوپخوری / نمک ۱قاشق چایخوری
طرز تهیه:
شیر را گرم کرده به حدی که به دمای ۳۷ درجه برسد.
بعد کره وشکر و زردچوبه ،نمک،پودر خمیر ترش وسفیده تخم مرغ را میریزیم بعد آرد را ریخته خمیر میکنیم. به حدی که خمیر نرمی بدست آید وخمیر بدست نچسبد. خمیر را با نایلون و دستمال پوشانده در جای گرم به مدت ۲ساعت استراحت میکند.
بعد خمیر را چونه گرفته ۱۰ دقیقه دیگر استراحت میدهیم.
بعد خمیر را با وردنه به قطر ۲سانت باز کرده با چنگال روی خمیر طرح میاندازیم. با زرده‌های تخم مرغ که با شیر ترکیب شده رومال میزنیم ودر تنوری که از۳ساعت قبل گرم شده میپزیم.
فطیر محلی آشتیان
طرز تهیه
برای تهیه این خوراکی خوشمزه آرد را با آب – البته شیر بهتر است – شکر و روغن مایع و مایع خمیر و در صورت تمایل هل و گلاب مخلوط می کردند و ورز می‌دادند تا به صورت خمیر درمی آمد. آن را حدود دو الی سه ساعت کنار می گذاشتند تا به اصطلاح ور می آمد.
سپس آن را چانه گرفته وبا وردنه پهن می‌کردند. زرده تخم‌مرغ زده شده را که به آن کنجد و گل قدرم و زیره و وسایر دانه های خوراکی تزیینی اضافه شده بود را روی آن می‌مالیدند و گاهی هم روی آن را با اجسامی مثل استکان یا انگشتانه تزیین می کردند و در نهایت آنرا درون تنور قرار می‌دادند
این نان سنتی اگر در تنور گلی پخته شود بسیار خوشبو و معطر می‌شود.
فطیر گردویی یا پنیری استان زنجان
در مناطق استان زنجان مخصوصا شهرستان طارم این نوع نان به عنوان عصرانه مورد استفاده قرارمی گیرد. و از ترکیب پنیر و سبزی های محلی و خمیر تهیه می گردد. این نان در روستای پازکی خیلی مورد استفاده قرار می گیرد و از گردو نیز در مواد آن استفاده می کنند و به زبان محلی شورلی فطیر نام دارد.
مواد لازم برای تهیه نان فطیر اراک :
| شیر | ۳۰۰ میلی لیتر |
| شکر | ۳۰۰ گرم |
| روغن مایع | ۱۰۰ گرم |
| آرد گندم | ۷۵۰ گرم |
| مایه خمیر فوری | یک دوم قاشق چایخوری |
| بکینگ پودر | یک دوم قاشق چایخوری |
| زعفران، پودر هل و گلاب | به میزان لازم |
| کنجد | به میزان لازم |
| زرده تخم مرغ | ۲ عدد |
| سیاه دانه یا خرفه | کمی برای روی نان |
طرز تهیه نان فطیر اراک :
شیر، شکر، روغن مایع، آرد گندم، خمیر مایه و بکینگ پودر را درون ظرفی بریزید و آن‌ها را با هم ترکیب کنید و خوب ورز دهید. وقتی خمیر یکنواختی به دست آوردید آن را در نایلون قرار دهید تا استراحت کند. بعد از گذشت یک ساعت خمیر را به قطر ۱ سانتیمتر به صورت بیضی یا گرد پهن کنید. تخم مرغ، گلاب و زعفران ساییده شده را با هم مخلوط کنید و روی نان‌ها بمالید. کمی از دانه‌های کنجد و سیاه دانه روی آن بریزید و آن را داخل طبقه وسط فر قرار دهید. برای پخت این نان لازم است حرارت فر روی ۱۸۰ درجه سانتیگراد باشد و نان را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه داخل فر بگذارید.
فطیر دامغانی ؛ نان محلی دامغان
پخت فطیر دامغانی به مهارت نیاز دارد اما به طور قطع، شما هم با کمی تمرین می‌توانید در تهیه‌ی آن، مهارت لازم را کسب نمایید.
مواد اولیه خمیر نان بربری یک چانه زردچوبه یک قاشق غذاخوری نمک و فلفل سیاه و روغن مایع به میزان لازم سیب‌زمینی آب‌پز و رنده شده نصف چانه خمیر کنجد بو داده و پیاز داغ از هر کدام یک پیمانه زعفران آب‌شده یک قاشق غذاخوری زرده تخم‌مرغ دو عدد
طرز تهیه
* ابتدا سیب‌زمینی‌ها را در روغن مایع با پیازداغ تفت داده سپس نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و کنجد را اضافه کرده و مجدداً تفت میدهیم. * روی سطح میز کار را آرد پاشیده و یک گلوله ( به اندازه پرتقال درشت) از خمیر نان بربری و یک گلوله ( به اندازه نارنگی) از خمیر سیب‌زمینی در کنار هم جداگانه مانند نان باگت رول میکنیم و در هم می‌تابانیم و از طول آن‌ها را در هم فشرده میکنیم و با وردنه به صورت گرد به قطر حدود یک سانتیمتر پهن میکنیم. * زرده‌ی تخم‌مرغ و زعفران آب‌شده را مخلوط کرده روی خمیرها می‌مالیم. * سپس سینی فر را چرب کرده و خمیرها را در سینی می‌چینیم و به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه در فر با حرارت ۱۵۰ درجه سانتیگراد می‌گذاریم. * در هنگام پخت نان یک کاسه آب در فر می‌گذاریم تا نان خشک نشده و رطوبت آن حفظ شود.
مواد لازم برای تهیه نان فطیر همدان :
| آرد سبوس دار | یک کیلو |
| شیر | دو پیمانه |
| شکر | نصف پیمانه |
| زرده تخم مرغ | یک عدد |
| هل | چند حبه |
| کنجد یا زیره | مقداری برای تزیین |
| گلاب | به میزان لازم |
طرز تهیه نان فطیر همدان:
آرد را با شیر، شکر، هل و گلاب درون ظرفی بریزید و بعد از مخلوط کردن آن ها را خوب با هم ورز دهید تا به صورت خمیر در آید. آرن را حدود دو تا سه ساعت کنار بگذارید تا خمیر آن عمل آید. سپس آن را پهن کنید.
زرده تخم مرغ را با همزن هم بزنید و به وسیله فرچه روی خمیر بمالید. کمی کنجد یا زیره روی آن بپاشید و آن را داخل فر قرار دهید. این نان سنتی اگر در تنور پخته شود بسیار خوشبو و معطر خواهد شد.
